IQ ტესტები შექმნილია IQ პირობითად დასადგენად. თარგმნილია ინგლისური ინტელექტის კოეფიციენტიდან (IQ) — ინტელექტის კოეფიციენტი. ტესტის კითხვები დაგეხმარებათ ობიექტურად შეაფასოთ გონებრივი შესაძლებლობების დონე და გაიგოთ, რომელ ამოცანებს არღვევს თქვენი გონება და რომელი იწვევს სირთულეებს. ეს არის შესანიშნავი შესაძლებლობა, გამოავლინოს ინტელექტის სისუსტეები, რომლებიც საჭიროებს განვითარებას.
IQ ტესტების გამოგონებისა და გამოყენების ისტორია
ადამიანის ინტელექტუალური შესაძლებლობების მეტ-ნაკლებად ობიექტური შეფასებისადმი ინტერესი უკვე ცივილიზაციის გარიჟრაჟზე არსებობდა. ჯერ კიდევ მე-7 საუკუნეში ჩინელებმა გამოიგონეს სპეციალური კითხვარები, რომლებიც დაეხმარებოდნენ ჭკვიანი ადამიანების იდენტიფიცირებას და ადამიანების პოვნას, რომელთა გონებრივი პოტენციალის გამოყენება ნაკლებად სავარაუდოა.
პირველი სამეცნიერო განვითარება და ტესტირების სისტემები გასული საუკუნის პირველ ნახევარში გამოჩნდა. ფრანგმა ალფრედ ბინემ 1904 წელს შექმნა ტესტი სასკოლო ასაკის ბავშვების განვითარების შეფერხების გამოვლენის მიზნით. იდეა დააფასეს ინგლისელმა და ამერიკელმა ფსიქოლოგებმა. მათ გაუმჯობესებულ ტესტებში პირველად გვხვდება "ინტელექტის კოეფიციენტის" კონცეფცია.
მოზარდებისთვის IQ ტესტის სისტემა შეიმუშავა გერმანელმა პროფესორმა Hans Jürgen Eysenck-მა. ტესტები, რომლებმაც მეცნიერი გახადეს ცნობილი მთელ მსოფლიოში, შეიცავს დავალებებს, რომლებიც საჭიროებს დათვლას, სემანტიკური ურთიერთობების განსაზღვრას, ცნებებისა და გრაფიკული ელემენტების გაერთიანებას. აიზენკის მიმდევარი იყო ახალზელანდიელი ჯეიმს რობერტ ფლინი, რომელიც ამტკიცებდა, რომ ადამიანების ახალი თაობები, როგორც წესი, უფრო ჭკვიანები არიან ვიდრე მათი წინაპრები. ამავდროულად, მემკვიდრეობა სოციალურ წრეზე ნაკლებად მოქმედებს გონებრივი შესაძლებლობების ჩამოყალიბებაზე. ანუ კომუნიკაცია ინტელექტუალებთან — ჭკვიანი ადამიანების განათლების საუკეთესო გზა. თეორიამ არ მოიპოვა მოწონება, თუმცა ახალგაზრდები თითქმის ყოველთვის უფრო სწრაფად აბარებენ IQ ტესტებს.
საინტერესო ფაქტები
- როგორც ჩანს, ყველა იცნობს ზამთრის სისულელეს, მაგრამ კვლევები საპირისპიროს აჩვენებს — საზაფხულო დასვენება ასევე ვრცელდება კონვოლუციების მუშაობაზე. ფორმის შესანარჩუნებლად ზაფხულში მუდმივი ინტელექტუალური დათბობა და დატვირთვა გჭირდებათ.
- გარემოს გავლენა IQ-ზე აშკარაა, მაგრამ ინტელექტუალური დონის 40 80% დამოკიდებულია მემკვიდრეობაზე. მშობლებისგან ვიღებთ პოტენციალს, რომლის საზღვრებიც შეგვიძლია გაფართოება.
- ინტელექტის მაღალი დონის მქონე მოზარდებს, როგორც წესი, ჰყავთ ბევრი მეგობარი და ნაცნობი. ეს გამოწვეულია სხვების ლტოლვით მნიშვნელოვანი კომუნიკაციისთვის. ბავშვობაში და ახალგაზრდობაში "ნერვები" ხშირად არასწორად ესმით თანატოლების მიერ და მიჩნეულნი არიან არაკომუნიკაბელურად.
- ბოლო 50 წლის განმავლობაში დედამიწის მცხოვრებთა საშუალო IQ 12 ქულით გაიზარდა.
- მსოფლიოში ჩატარებულმა კვლევებმა აჩვენა, რომ საშუალოდ ქალის IQ უფრო მაღალია, ვიდრე მამაკაცი. ასე რომ, ყველაზე მაღალი IQ ცნობილ ადამიანებს შორის — მსახიობი შერონ სტოუნისგან (154 ქულა). პოლიტიკოსებს შორის ცნობილი ანტირეკორდის მფლობელი — აშშ-ს პრეზიდენტი ჯორჯ ბუში (91 ქულა).
- საშუალო ამერიკელი ტესტზე დაახლოებით 100 ქულას იღებს.
- ყველაზე მაღალი IQ-ის მქონე ადამიანი არის მათემატიკოსი ტერენს ჩი-შენ ტაო (陶哲軒) (230 ქულა), რომელიც მუშაობს კალიფორნიის უნივერსიტეტში.
- მენსა — ყველაზე დიდი, უძველესი (1946) და ყველაზე ცნობილი ორგანიზაცია მაღალი IQ-ის მქონე ადამიანებისთვის. ის ღიაა ყველასთვის, ვინც გაიარა სტანდარტიზებული ტესტები IQ უკეთესია მოსახლეობის 98%-ზე (130 ქულაზე მეტი). ორგანიზაციას ჰყავს ეროვნული ჯგუფები მსოფლიოს 50 ქვეყანაში და წევრების რაოდენობა აღემატება 120 000-ს. ადამიანები დაახლოებით 100 ქვეყნიდან.
ტესტის შედეგები არ შეიძლება ჩაითვალოს გენიალურობის ან გონებრივი უკმარისობის მტკიცებულებად. რეალური ინტელექტი ვლინდება სხვადასხვა ფორმით და შორს ყოველთვის ჯდება თარგებში. გარდა ამისა, სწორი პასუხების რაოდენობა დამოკიდებულია ჯანმრთელობაზე, განწყობაზე, კომფორტულ პირობებზე და სხვა ფაქტორებზე. ძალიან მაღალი ინტელექტის კოეფიციენტიც კი ხდება წარმატების კომპონენტი მხოლოდ გამძლეობასა და სერიოზულ მოტივაციასთან ერთად.
